Klikni da procitas [zakon]
Poštovani i dragi članovi Jevrejske zajednice
Srbije,
Srećan sam, počašćen i ponosan što je posle dugogodišnjih napora i pregovora,
baš u vreme mog predsedničkog mandata, danas 24.02.2019. godine, Skupština
Republike Srbije usvojila Zakon o Memorijalu Staro Sajmište.
Poslanici Skupštine Srbije usvojili su sa 159 glasova za, Zakon o memorijalnom
centru "Staro sajmište", radi, kako je navedeno u predlogu, ispunjavanja
dužnosti, trajnog pamćenja i očuvanja sećanja na žrtve Holokausta, genocida,
okupatorskog terora i zločina.
Jevrejska zajednica Srbije izražava posebno zadovoljstvo jer se usvajanjem ovog
Zakona osniva ustanova koja će biti posvećena kulturi sećanja na žrtve i
istorijske događaje koji su se desili na prostoru današnjeg Starog sajmišta,
odnosno na prostoru nacističkog logora "Jevrejski logor Zemun" i "Prihvatni
logor Zemun".
Memorijalni centar "Staro sajmište" će obavljati poslove prikupljanja,
sređivanja, čuvanja, izlaganja, održavanja i korišćenja, istraživanja i
prezentovanja muzejskih, arhivskih i filmskih dokumenata i predmeta, a biće
takođe i mesto za obrazovno-vaspitne, naučno-istraživačke i izdavačke poslove
kao i organizovanje manifestacija i akcija negovanja sećanja na žrtve logora
Zemun, ali i prolaznog logora "Topovske šupe" na beogradskom trgu Autokomanda.
Podsetimo, prostor Starog Sajmišta je jedini prostor u ovom delu Evrope koji do
danas nije bio dostojno obeležen.
Baruh ata Adonaj Elohenu meleh ha'olam, šehehejanu vekijemanu, vehigijanu
lazeman haze.
Predsednik SJOS,
Robert Sabadoš
Na sledećem linku možete pogledati prilog koji je bio emitovan na kanalu Happy TV u Jutarnjem dnevniku:
https://www.youtube.com/watch?v=zpPhqr5BXnk
SPIKERKA: Usvajanjem Zakona o Memorijalnom centru Staro sajmište napokon će biti ispunjena istorijska pravda prema žrtvama nacističkog koncentracionog logora na nekadašnjem Beogradskom sajmištu i Jevrejskog logora Zemun i prihvatnog logora Zemun, ocenjuje za Telemaster iz Saveza jevrejskih opština Srbije. Prema rečima predsednika saveza Roberta Sabadoša osnivanje memorijalnog centra u Beogradu je dug prema onima koji su pre mnogo godina na istom mestu stradali.
REPORTER: Iako su već nekoliko puta raseljavani oni koji ovde privremeno žive, nadležni kažu da ozbiljan posao tek predstoji. Imovinsko-pravni odnosi nisu rešeni, pa na prostoru Starog sajmišta ima objekata koji su u državnoj, privatnoj i društvenoj svojini. Među njima je i vrtić ali i sportski klubovi i kafane.
ROBERT SABADOŠ (Savez jevrejskih opština Srbije): Ovaj zakon će da promeni situaciju na samoj lokaciji Starog sajmišta i počeće da se radi, radi i razmišlja o stvarnom Memorijalnom centru Staro sajmište. Dakle, ovaj zakon je međaš kamen koga očekujemo već dugi, dugi niz godina i sa velikim zadovoljstvom notiramo da je to ušlo u skupštinsku proceduru.
REPORTER: Na Zakon o Memorijalnom centru Staro sajmište Srbija čeka već 6 godina, podseća Sabadoš, a sama izgradnja ove republičke ustanove kulture verovatno će kaže on potrajati nekoliko godinal, a tek kada rekonstrukcija kule bude završena, logor će biti dostojno obeležen.
ROBERT SABADOŠ (Savez jevrejskih opština Srbije): Ne znam zbog čega se to toliko čekalo, šta su tu bili glavni motivi da se ne donese već mnogo, mnogo ranije ovakav ili sličan zakon, tek sada se jedan veliki posao da se na toj lokaciji ustanovi, digne, podigne jedna ustanova koja će na dostojan način da zabeleži i sve što je bilo, a i služi za sećanje budućim generacijama.
REPORTER: Tako će, dodaje Memorijalni centar Staro sajmište uspeti da sačuva sećanje na ogroman broj ljudi koji su ubijeni u logoru, ali i na putu od njega.
DEJAN RISTIĆ (istoričar): Što se tiče jevrejskih žrtava to je negde oko 6.000 smtnost... i daleko veći broj onih koji su prošli kroz taj logor i onda ubijani na različitim lokacijama širom Beograda ali i odvođeni na druge lokacije šriom tada okupirane Srbije, pa čak recimo i u Aušvic i u druge logore na teritoriji okupirane Evrope.
REPORTER: Istoričari podsećaju da je za vreme Drugog svetskog rata Beograd bio jedina okupirana prestonica u Evropi koja je na svojoj teritoriji imala koncentracioni logor, odnosno logor smrti.
DEJAN RISTIĆ (istoričar): U pitanju je logor na današnjem Starom sajmištu koji je funkcionisao u dva oblika u početku od decembra 1941. Pa do maja 1942.godine, to je bio takozvani Judenlager zemlin, dakle, logor isključivo za Jevreje, on je funkcionisao tokom čitavog Drugog svetskog rata na teritoriji Nezavisne države Hrvatske, ali je bio pod zapovedništvom Vermarhta, dakle nemačkih snaga i prvih meseci je funkcionisao isključivo kao mesto za istrebljenje Jevreja.
REPORTER: Početkom maja 1942.godine, rešeno je Jevrejsko pitanje na teritoriji okupirane Srbije, pa logor Sajmište postaje logor za sve, ističe Ristić.
DEJAN RISTIĆ (istoričar): Tu bivaju dovođeni dakle civili, potom, pripadnici oba pokreta otpora, dakle svi oni koji su na bilo koji način pružali otpor okupatoru i Kvinslinzima, veliki broj Srba, Roma, pripadnika drugih naroda, dakle ogroman broj ljudi je stradao na Starom sajmištu i raduje me, moram reći, pre svega kao građanina Beograda i Srbije, a onda kao istoričara koji se bavi kulturom sećanja, raduje me činjenica da ćemo za koji dan imati konačno Zakon o formiranju Memorijalnog centra Staro sajmište.
REPORTER: Memorijalni centar Staro sajmište obuhvatiće prostor na levoj obali Save, odnosno područje nekadašnje Bežanijske bare, uključujući kulturno dobro Staro sajmište i njegove zaštićene celine, kao i prostor Jevrejskog prolaznog logora Beograd Topovske šupe.