Krenuvsi za pozivom "Istrazi jevrejske izvore i evropsku jevrejsku kulturu " koje je Paideia – Evropski institute za jevrejske studio uputio svim jevrejskim zajednicama Evrope , Sara Stojkovic ( JO Subotica ), Dina Sosberger ( JO Novi Sad ), Lidija Levi ( JO Nis ), Marija Salom ( JO Beograd ) i Vladimir Ban ( JO Subotica ) su se odazvali, prihvatili izazov i izrazili spremnost da provedu deset meseci ucenja na ovom prestiznom centru koji se nalazi u glavnom gradu Svedske ..
|
Svakako da odluka o ozbiljnom istrazivackom radu nije doneta na precac . Nakon inicijalnog poziva i informacije prenete u Biltenu pre godinu dana sledilo je detaljnije upoznavanje sa programom koji se moze naci na sajtu institutata www.paideia-eu.org |
Odluka da se pristupi samom slanju molbi nije bila nimalo laka.
Prethodilo je razmisljanje, konsultacije sa najblizima, licna preispitivanje u stilu "cemu sve to", unutrasnja provera znanja iz judaike, hebrejskog jezika.
Nakon toga usledio je kontakt sa institutom, poseta direktora Paideie Beogradu tokom koje je gospodja Barbara Spektar obavila intervjue sa kandidatima.
Nakon toga je usledio izbor. Na sest prijavljenih priman je jedan student. Konkurencija je bila velika i ozbiljna .
Moram priznati da je ovoj saradnji sa Paideiom prethodilo moje ucesce na svetskom kongresu ortodoksnih rabina i opstinskih lidera decembra 2003 u Jerusalimu. Tom prilikom Institut Paideia je imala prezentaciju koja me je izuzetno zainteresovala.
Osetio sam poruku same reci paideia.
Na grckom ona oznacava zajednicko prozimanje ucenja i kulture , dok na hebrejskom rec slicnog izgovora po deah znaci "ovde je znanje".
U nastavku prezentacije usledio je vrlo srdacan razgovor sa gospodjom Spektar tokom koga sam izneo prilike u nasoj zajednici i zelje za saradnju. Razgovor se zavrsio izrazenom spremnoscu institute da primi studente iz Srbije.
Odmah po povratku u Beograd krenuo sam da "lobiram " mlade za ove studije, a istovremeno i da komuniciramo sa institutom u Stokholmu .
Ocuvanje , kontinuitet i razvoj jevrejske kulture, tradicije ne moze se realizovati bez jevrejski obrazovanog clanstva i njihovih lidera. Posleratnoj generaciji nedostaje akademsko poznavanje klasicnih jevrejskih tekstova , filozofije , umetnosti , knjizevnosti... Paidea to omogucuje .
Verovatno vas zanima sam nastanka ovog centra .
Osnovan ne tako daleke 2000 godine na predlog Gorana Persona, premijera Svedske vlade koji je u Parlamentu najavio da je svedska vlada voljna da pomogne osnivanju Paideia Instituta za jevrejske studije koji bi sluzio celoj Evropi.
Razlog je iskrena zelja svedske vlada da izrazi svoju podrsku buducnosti jevrejskih zajednica Evrope izrazavajuci time svoje verovanje da u cilju obnove procvata jevrejske kulture u Evropi potrebno je osnivanje institucija visokoskolskog obrazovnog nivoa koja ce oplemeniti i obogatiti znanjem jevrejske umetnike , profesionalce i lidere sirom Evrope.
Istorijska misija Paideje je obnova evropske jevreske kulture kroz sticanje znanja i stvaralacki rad a sve na bazi klasicnih tekstova ( Tanah , Talmud ,) ali i savremene knjizevnosti jevrejskih autora.
Predavaci na Paidei su domicilni vrhunski poznavaoci judaizma uz intezivnu podrsku sa kolegama – gostujucim profesorima sa Shalom Hartman Instituta u Jerusalimu, koji deo vremena provode u Stokholmu u radu sa studentima, a drugi deo svoje saradnje obavljaju direktnom video komunikacijom.
Za skolsku 2004/ 2005 godinu prijavilo se preko 150 zainteresovanih sto pokazuje da je kriterijum odabira strog i detaljan
Studenti koji pohadjaju studije dolaze iz raznih krajeva Evrope i Izraela : Belorusija, Bugarska, Ceska republika, Danska, Estonija, Francuska, Izrael, Italija, Latvija, Litvanija, Madjarska , Moldavija, Nemacka. Rumunija, Rusija , Srbija i Crna Gora, Slovacka, Svajcarska, Svedska i Velika Britanija.
Na osnovu njihovog prethodnog obrazovanja moze se reci da su to buduci ,ili svrseni strucnjaci: novinarstva, muzike, privrede, obrazovanja, socialnog rada, biologije, antropologije, lingvistike, pravosudja, istorije, arhitekture, jevrejskih studija i knjizevnosti .
Prosek godina studenata je 27.
Pored ovog jednogodisnjeg programa Paidea svake zime organizuje mesec dana kulturnih i umetnickih aktivnosti koje ukljucuju koncerte, predavanja, izlozbe. Pod nazivom "Mesec umetnosti" ovaj program ima izuzetan prijem jevrejske publike, a i sireg auditorijuma. Program je posvecen kreativnoj interakciji izmedju teksta i umetnosti .
Pored studenata Paideinog desetomesecnog programa u ovom projektu ucestvuju eminentni strucnjaci i umetnici iz jevrejskog sveta.
Cilj ovog projekta je da uspostavi dijalog sa drugim kulturama kroz knjizevnost i umetnost.
Na ovogodisnjem Mesecu umetnosti ucesce su sa velikim uspehom imali i nasi studenti.
Zajedno sa kolegama sa studija Marija Salom, Dina Sosberger i Vladislav Ban su obradili teme "Hanukija kao izraz manjine", odnosno Jevrejska godina; Sara sa temom "Judita i polozaj zene u Tori" i Lidija sa " Vizuelnim midrasom o Dini". Svako na svoj nacin u posebnom terminu dao je doprinos ovoj manifestaciji koja se odvijala u prostorijama Jevrejskog istorijskog muzeja od 5 – 27 februara 2005 . Pohvale i aplauzi nisu izostali.
Ova institucija ne bi sazivela da nije podrzana ne samo od Svedske vlade vec i od sire jevrejske zajednice. Brojne institucije i fondacije i pojedinci su se ukljucili i daju svoju podrsku osnivanju ovog vaznog centra. medju njima Svedska banka, Pinkus Fondacija Jevrejska agencija, JOINT, Hanadiv, Fondacija Keset, itd.
Svake godine projekat studija nosi ime poznate jevrejske licnosti. :
Martin Buber ( 2002 / 2003 )
Neli Saks ( 2004 / 2005 )
U toku je prijavljivanje za narednu godinu ( 2005/2006 ) studija koja ce se realizovati pod imenom Franca Rozencvajga .
Vrlo je zanimljivo sta se desava nakon studija i povratka diplomaca u svoje zajednice.
Svako od njih preuzima zadatak misije Paidee u svojoj opstini. Kroz predavanja i iniciranje hevrute ( proucavanje tekstova u grupama od 3 studenta ) siri se talas znanja i kreativnosti.
Za ocekivati je da ce sa povratkom nasih predstavnika, duh Paidee zaziveti i na nasem prostoru.
Za one koje su zainteresovani da saznaju vise o Paidei pozivamo ih da posete njihov sajt .
A oni koji su zainteresovani da konkurisu za studije naredne godine kratka poruka: Nije kasno, pozurite .
Davor Salom