KULTURA |
SUBOTIČKI EGZODUS,
2020.
Više o događaju na sledećim linkovimaJevrejska opština Pančevo je 26. januara, na poziv Jevrejske opštine Subotica, prisustvovala prezentaciji projekta "Subotički egzodus - Kretanje članstva Jevrejske opštine Subotica 1944-1952". Idejni autor projekta je Marija Novkov, koja je napravila izuzetan dokumentarni film u trajanju od 30 minuta o iseljavanju subotičkih Jevreja u Izrael. Pored filma autorka je objavila i knjigu pod nazivom "Spisak imena članova: Iseljenici za Izrael - Jevrejska opština Subotica" sa brojnim dokumentima sakupljenim u Istorijskom arhivu Subotica i Jevrejskom istorijskom muzeju. Nakon projekcije filma usledio je muzički program sa Nikolom Salaćanin i kabare sa Miroslavom Žužićem, glumcem u penziji beogradskog Ateljea 212. video https://www.youtube.com/watch?v=jex7inx6pGM&feature=youtu.be fotografije https://photos.app.goo.gl/jix45YjCZ1GwVyev5 |
REZULTATI 63. NAGRADNOG
KONKURSA SJOS, 2019. Više informacija na https://www.savezjos.org/sr/vest/63.-nagradni-konkurs-za-2019.-godinu/rezultati-63.-nagradnog-konkursa-saveza-za-2019.-godinu |
OTVARANJE IZLOŽBE GABRIJELE NIKOLIĆ, 2019.
Jevrejska opština Pančevo poziva sve zainteresovane na otvaranje multimedijalne izložbe naše članice Gabrijele Nikolić. Izložba je inspirisana sefardskim poreklom autorke. Kroz sačuvanu arhivsku građu, porodične fotografije, digitalnu grafiku i projekciju ekperimentanog videa, umetnica će posetioce provesti kroz istoriju najpoznatijeg dorćolskog jevrejskog obrednog kupatila i objasniti važnost pročišćenja u jevrejskoj tradiciji. Svečano otvaranje izložbe je u sredu, 2.
oktobra u 19 sati, u Galeriji Instituta Servantes u Beogrdau (ul. Čika Ljubina
19). |
PROMOCIJA
ZBIRKE POEZIJE
"ZAJEDNIČKA
SOBA", 2019. U Gradskoj biblioteci Pančevo, 29. juna, odražana je promocija zbirke poezije "Zajednička soba" tri autorke - Milosave Pavlović, naše sugrađanke, i dve pesnikinje iz Izraela, Dine Katan Becion i Riki Daskal. Izdavač ovog izuzetnog srpsko-hebrejskog izdanja je Jevrejska opština Pančevo. Nakon pančevačke promocije, književnice su predstavile svoju poeziju u Udruženju književnika Srbije i Jevrejskoj opštini Subotica. Kako je sve izgledalo može se videti na sledećim linkovima. Fotografije sa promocije https://photos.app.goo.gl/Goq9H48YN61wgbcA8 Prilog TV Pančevo http://rtvpancevo.rs/2019/07/30/zajednicka-soba-srpsko-hebrejska-poezija/ Radio Beograd 2 - Kulturni krugovi Radio Pančevo |
BIJENALE UMETNIČKOG DEČJEG IZRAZA - DOMAĆIN AMBASADA IZRAELA, 2019. Od 15. maja do 15. juna u Pančevu se održava osmi po redu BUDI festival - Bijenale umetničkog dečijeg izraza. Ovaj značajan međunarodni festival posvećen je dečijem stvaralaštvu i stvaralaštvu za decu, a ima za cilj približavanje umetnosti i kulture deci, ohrabrivanje kreativnosti kod najmlađih i povezivanje i upoznavanje dece sa drugim kulturama. Organizatori festivala prepoznali su Izrael kao zemlju kreativne inspiracije, gde je savremeno stvaralaštvo za decu puno mašte, igre i zabave, te su zbog toga izabrali da ovogodišnji gost-domaćin bude Ambasada Izraela. Festival je svečano otvorila Nj. E. Alona Fišer Kam, ambasadorka Izraela u Srbiji. Pre početka manifestacije ambasadorka je posetila našu Opštinu. Fokus jednočasovnog razgovora sa članovima Opštine bio je usmeren pre svega na aktuele sukobe između izraelske vojske i palestinskih snaga. Susret sa ambasadorkom je bila prilika i da se predstavi novo izdanje Jevrejske opštine Pančevo - zbirka poezije „Zajednička soba“, na hebrejskom i srpskom jeziku, pesnikinja Riki Daskal i Dine Katan Bencion (Izrael) i Milosave Pavlović (Srbija). Potom su, zajedno sa Nj. E. Fišer Kam, predstavnici Jevrejske opštine Pančevo, David Montijas, Mira Kon Panić i Barbara Panić, u osnovnoj školi „Jovan Jovanović Zmaj“, prisutvovali javnom času „Izrael i umetnost holokausta“ koji je držao učenicima prvog i petog razreda nastavnik Predrag Starčević. Kako je sve izgledalo možete pogledati na sledećim linkovima: https://youtu.be/xilgR2JXuho https://photos.app.goo.gl/SwTmDARRMkLYJhaJ9
|
IZLOŽBA GABRIJELE NIKOLIĆ,
2019. Jevrejska opština Pančevo Vas poziva, u četvrtak 9. februara u 19 sati, na otvaranje izložbe naše članice Gabriele Nikolić. Gabriela Nikolić je studirala na odseku za keramiku i staklo na FPU 1987. do 1991, a diplomirala je 1994. na istom odseku OCAD, Univerziteta grada Toronta. Magistarske studije upisuje na Prat institutu u Bruklinu na odseku multimedijalne umetnosti. Od 1994. do 2006. suvlasnik i Majstor štampe u Novak Grafiks, vodećem grafičkom ateljeu u Kanadi. Gostujući je profesor na Institutu za umetnost u kineskom gradu Šen Ženu, gde predaje sitoštampu velikog formata. Jedan je od osnivača Centra za grafiku grada Hamiltona u Kanadi, gde godišnja nagrada za najuspešnije ostvarenje u tehnici litografije mladih umetnika nosi njeno ime. Od 2015. bavi se multimedijalnim postavkama, performansom i video instalacijama, autorskom produkcijom dokumentarnih i eksperimentalnih filmova. Izlagala je na brojnim samostalnim i grupnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Dobitnik je više nagrada iz oblasti grafike i slikarstva. Pozivnicu za izložbu i katalog izložbe sa biografijom umetnice možete videti klikom na sledeće priloge Pozivnica Katalog Izložbe |
EVROPSKI DAN JEVREJSKE KULTURE,
2018. U Velikoj dvorani Zadužbine Ilije M. Kolarca, pod dirigentskom palicom Stefana Zekića, 11. septembra je održan koncert Srpsko-jevrejskog pevačkog društva "Braća Baruh" i Jevrejskog kamernog orkestra. Na programu su se našla dela Edvarda Griga, Leonarda Bernštajna, Boaz Avnija i Karl Filipa Emanuela Baha. Održavanje koncerta su omogućili Bnei Berit loža "Srbija 676", Jewish Joint Distribution Committee, Savez jevrejskih opština Srbije i Fondacija "Sabitaj Buki Finci". Koncert je podržala Jevrejska opština Beograd. Deo atmosfere možete videti da sledećem linku https://www.youtube.com/watch?v=onzpAM3GDSI&feature=youtu.be |
RASPISAN 62.
NAGRADNI KONKURS SJOS SAVEZ JEVREJSKIH OPŠTINA SRBIJE R A S P I S U J E 62. NAGRADNI KONKURS za radove sa jevrejskom tematikom Iz oblasti: 1) KNjIŽEVNOST (roman, pripovetka, pesma) 2) NAUČNI RAD 3) MEMOARI I HRONIKE Žiri dodeljuje ukupno tri nagrade. Žiri može odlučiti da nagrade dodeli i drugačije. Radove slati na srpskom ili srodnim jezicima, kucane mašinom ili na kompjuteru, u dva primerka koji se ne vraćaju. Autori ne mogu konkurisati sa radovima koji su već objavljeni ili nagrađeni na nekom drugom konkursu. Radovi se potpisuju šifrom i dostavljaju uz drugi zatvoreni koverat sa razrešenjem šifre. Krajnji rok za podnošenje radova je 31. avgust 2018. Rezultati konkursa biće objavljeni u listu „Politika“ krajem meseca novembra 2018. Radove slati na adresu: SAVEZ JEVREJSKIH OPŠTINA SRBIJE / za Nagradni konkurs / Kralja Petra 71 a/ III, POB 30, 11000 BEOGRAD |
KURS HEBREJSKOG JEZIKA, 2018.
U četvrtak 18. januara u Jevrejskoj opštini Pančevo počeo je mešoviti kurs
hebrejskog jezika, za početnike i za one koji već imaju neko predznanje. Časove,
kao i do sada, drži iskusni predavač Dušica Stojanović. Časovi se
održavaju jednom nedeljno kao dvočas. Interesovanje za pohađanje kursa je veliko,
za sada ima prijavljenih trinaest polaznika. Već na prvom času stvorena je
ozbiljna radna atmosfera, ali važan momenat je i druženje u pauzi i posle časova. |
U LISTU PANČEVAC FOTO-REPORTAŽA
O JO PANČEVO |
IZLOŽBA
"JEZICI
JEVREJA"
U VRŠCU U
okviru kontinualnog projekta Jevrejske opštine Pančevo pod nazivom
"Ugasle opštine južnog Banata",
u Gradskoj biblioteci Vršac, otvorena je 22. novembra izložba "Jezici Jevreja".
Na 22 panoa, uz mnoštvo zanimljivih ilustracija, data su osnovna objašnjenja o
jezicima jevrejskog naroda, počevši od aramejskog, biblijskog hebrejskog, preko
jevrejsko-španskog (ladino) i jidiša, pa sve do modernog hebrejskog jezika.
Posetioci su takođe imali priliku da čuju i interesantno predavanje i pogledaju
video-prezentaciju
na istu temu. Nakon završenog zvaničnog programa publika
je užvala u degustaciji jevrejske kuhinje i zvucima jevrejske muzike, u
izvođenju Nikole Salaćanina.
Jevrejska opština Pančevo ovom prilikom se zahvaljuje Gradskoj biblioteci Vršac
i Aleksandru Putinku, članu JO Pančevo iz Vršca, bez kojih ova manifestacija ne
bi bila tako uspešno realizovana.
https://www.youtube.com/watch?v=2ZyaFdxkhiM
Izložba i film "Jezici Jevreja", autora Barbare Panić, prvi put je prikazna
2016. u oviru Evropskog dana jevrejske kulture u Jevrejskoj opštini Pančevo.
Jevrejska opština Pančevo projektom "Ugasle opštine južnog Banata" ima za cilj
da sve svoje aktivnosti prezentuje u gradovima južnog Banata gde su do
Holokausta postojale značane i prosperitetne jevrejske zajednice. U tom smilsu
je, pored Vršca, izložba prikazana ovog leta i u Beloj Crkvi.
http://infobc.rs/izlozba-prezentacija-jezici-jevreja-u-gradskom-parku-video/ |
MAHAR, BUDVA 2017.
U organizaciji Jevrejske
zajednice Crne Gore u Budvi je od 2-5 novembra održana jubilarna, peta
konferencija Jevreja iz regiona, jugoistočne i centralne Evrope. Učestvovalo je
ukupno šesnaest zemalja. Goste su na otvaranju pozdravili Jaša Alfandari,
predsednik Jevrejske zajednice Crne Gore, NJ.E. Alona Fišer Kam, ambasador
Izraela u Srbiji i nerezidentni ambasador Crne Gore, Mihail Členov, jedan od
direktora Evroazijskog jevrejskog kongresa, Jigal Cahor, član Upravnog odbora
Svetskog jevrejskog kongresa, i Amnon Ben Ami, izvršni direktor KKL-JNF-a.
Tema ovogodišnjeg susreta MAHAR bila je "Kuda ide jevrejska dijaspora".
U tom kontekstu bilo je veoma
zanimljivo čuti predavanje "Jevreji
u Crnoj Gori", pisca, istoričara i publiciste Marka Popovića, koji je dao
pregled bitisanja Jevreja u Crnoj Gori. Posebnu pažnju privukao je
panel-predavanje i izložba "Ajhman i Miki Goldman" Avnera Avrahama. Kao
specijalan gost, na iznaneđenje i oduševljenje prisutnih, pojavio se Miki
Goldman, koji je prisustvovao izvršenju smrtne presude nad Adolfom Ajhmanom i
bio zadužen da nakon egzekucije prospe njegov pepeo u more van teritorijalnih
voda Izraela. Prikazane su i četiri izložbe:"Katharsis
Sefardica",
Žane Bajić,
"Židovi u Splitu", Ane
Lebl, "Učešće Jevreja u razvoju
dobrovoljnog vatrogastva u Zemunu",
Nenada Fogela i
"Evropa i jevrejska dijaspora", Gorana Levija i
Edite Jankov.
U muzičko-zabavnom delu
programa učestvovala je izraelska pevačica Ofri Eliaz, koja je pevala ladino
pesme u modernom aranžmanu, i makedonski hor "Mois Hason" iz Skoplja, pod
dirigentskom palicom maestra Tomislava Šopova. Hor je oduševio sve koji su
prisustvovali koncertu i one koji su ostali posle koncerta da sa horom uživaju
do kasnih večernjih sati.
Iako je program bio
interesantan i dosta gust, bilo je vremena za uživanje u lepoti grada-domaćina
Budve, a neki učesnici konferencije bili su dovoljno hrabri da zarone i plivaju
u plavim vodama Jadrana. |
ZAVRŠENA SVEČANOST OBELEŽAVANJA 300 GODINA OD OSNIVANJA BELE CRKVE, 2017. Cela 2017. godina u Beloj Crkvi bila je u znaku
obeležavanja značajnog jubileja, 300 godina postojanja ove banatske varošice.
Završna svečanost održana je 15. oktobra otkrivanjem biste osnivača Bele Crkve
grofa Mersija, prigodnim programom u Gradskom parku i svečanom akademijom u sali
Belocrkvanske gimnazije i ekonomske škole.
Programu su prisustvovali predstavnici Jevrejske opštine Pančevo,
predsednik David Montijas sa svojim saradnicima. Nekadašnja Jevrejska opština
Bela Crkva je posle Holokausta ugašena, jer u njoj više nije bilo Jevreja, ali
je teritorijalno pripojena Jevrejskoj opštini Pančevo sa ciljem održanja baštine
belocrkvanskih Jevreja. U tom smislu, u okviru manifestacije
"Leto u parku", tokom avgusta
meseca postavljena je, prvo na Letnjoj pozornici, a zatim u Kulturnom centru,
izložba
"Jezici Jevreja", autora Barbare
Panić. Nemac Klaudius Florimond Mersi (1666 – 1734) bio je grof, feldmaršal, general-zapovednik carske provincije Banat, kasnije guverner Temišvarskog Banata. Učestvovao je u gotovo svim važnim bitkama koje su vođene u njegovo vreme, osvajanju tvrđava duž Dunava i na strani austrijske vojske oslobađanju Temišvara i Beograda u ratu protiv Turaka. U Banatu je sproveo brojne reforme, od kojih je najvažnija bila kolonizacija. Tako su osnovani Bela Crkva i neka manja naselja. Započeo je i sprovodio proces isušivanja močvarnog banatskog zemljišta, formiranja oranica i vinogorja i gajenja svilenih buba. Na Svečanoj akademiji, između ostalih, učestvovali su Gradski hor, viši kustos Muzeja u Pančevu Srđan Božović i tenor Nikola David, kantor i docent na Univerzitetu u Eslingenu u Nemačkoj, rođen u Beloj Crkvi, član jevrejske zajednice. Kao prilog bogatoj istoriji, 2017. su izdate tri knjige koje opisuju ovo mesto: Slike varoši-prikazi Bele Crkve u slikarstvu Igora Vokouna, Hronika Bele Crkve od 1717-2017 godine Živana Ištvanića i monografija Bela Crkva-tri veka Željka Komarice, Igora Vokouna, Ivane Ristić Hubert i Emanuela Veverice. Više informacija na http://www.juznibanat.rs/otkrivanjem-biste-osnivacu-svecanom-akademijom-bela-crkva-obelezila-tri-veka-postojanja/
|
ČLANOVI JO PANČEVO U GOSTIMA JO
KIKINDA, 23.
septembar, 2017. Naseljavanje Jevreja u Kikindi datira od kraja 18. veka. Već 1800. osnovana je
Jevrejska veroispovedna opština, koja je imala sinagogu, rabina i predmolitelja.
Najveći broj Jevreja u Kikindi zabeležen je dvadesetih godina prošlog veka,
čineći oko 2% od ukupnog broja stanovnika u to vreme. Iako malobrojni, Jevreji
su se ugradili u istoriju grada, pre svega kao lekari, advokati, industrijalci,
trgovci. Pred Drugi svetski rat njihov broj je bio znatno manji, a u Holokaustu
je stradalo, slično kao i u ostalim delovima Banata, više od 90% jevrejskog
stanovništva Kikinde. Danas jevrejska zajednica Kikinde broji tridesetak članova
koji aktivno učestvuju u kulturnom životu grada, čime se čuva sećanje na
nekadašnje kikindske žitelje – Jevreje i neguje jevrejska tradicija.
Jedna od manifestacija u kojoj Jevrejska opština Kikinda
redovno učestvuje je manifestacija
"Dani ludaje", koja se u Kikindi održava već više od tri decenije. Ove godine
program sa kojim se jevrejska zajednica predstavila svojim sugrađanima i
mnogobrojnim gostima bio je film "Kikinda: Tragovi jevrejske prošlosti", praćen
izložbom fotografija pod nazivom "Jevrejska
zajednica u Velikoj Kikindi od 18. veka do uništenja u Drugom svetskom ratu".
Program je realizovan u saradnji sa Istorijskim društvom Kikinda. Film je
prikazan u sali pozorištanceta "Lane", a izložba u Kulturnom centru grada.
Pošto su odgledali odlično snimljen film i razgledali isto
tako dobru izložbu, domaćini i gosti su se družili uz ručak i obišli mnogobrojne
štandove, sve u znaku bundeve, postavljene u centru grada.
|
GOSTOVANJE NAŠE IZLOŽBE U
BELOJ CRKVI, 19. avgust
2017. Južnobanatska opština Bela Crkva ove godine proslavlja tri stotine godina od
osnivanja. Osnovao ju je 1717. grof Merci, kada je postavljen za guvernera
Banata. Prvi stanovnici bili su Nemci, a sredinom 18. veka počnju da se
doseljavaju Srbi, nešto kasnije Rumuni, zatim Mađari i u manjem broju drugi
narodi. Prva tolerisana jevrejska porodica pominje se već pre 1750,
a porodica Abrahama Šlezingera registrovana je 1753. kao naseljena i nastanjena.
Broj jevrejskih porodica je i pored brojnih ograničenja postepeno rastao.
Jevrejska crkvena opština osnovana je 1830. Prva sinagoga podignuta je 1836,
druga 1856, a treća 1898. Belocrkvanski Jevreji doživeli su sudbinu svih banatskih
Jevreja. Avgusta 1941. pohapšeni su i deportovani u beogradske logore Topovske
Šupe i Sajmište, odakle se vratila tek nekolicina njih. Nakonprojekta
revitalizacije malih jevrejskih opština devedesetih godina prošlog veka,
Jevrejska opština Bela Crkva pripojena je Jevrejskoj opštini Pančevo, koja ima
zadatak da sačuva i neguje jevrejsko nasleđe ugaslih jevrejskih opština. U okviru obeležavanja značajnog jubileja Bele Crkve, tri
stotine godina od osnivanja, 19. avgusta na Letnjoj pozornici postavljena je
izložba Jevrejske opštine Pančevo pod nazivom " Jezici Jevreja" i prikazan video
film na istu temu autora Barbare Panić, kustosa Jevrejskog istorijskog muzeja u
Beogradu. Događaj je upotpunio muzičar Nikola Salaćanin, koji je jezike Jevreja
predstavio kroz tradicionalne jevrejske pesme na hebrejskom, ladino i jidiš
jeziku. Izložba je posle prikazivanja na manifestaciji "Leto u parku" preneta u
Kulturni centar Bele Crkve gde su je posetioci mogli da pogledaju narednih
desetak dana. |
IZLOŽBA
U KOVAČICI, 12. avgust 2017. U poznatoj "Galeriji
Babka", u Kovačici, 12.
avgusta otvorena je izložba pod nazivom
"Novčanice i kovani novac od
nastanka Republike Slovačke do danas (1993-2017)"
i "Novac se uvek sakrivao od
radoznalih pogleda".
Prvu izložbu priredila je Narodna banka Slovačke, a drugu "Galerija
Babka". Izložbu su otvorili guverneri Narodne banke Slovačke, Narodne banke
Srbije i predsednik opštine Kovačica. Nevreme i
kiša, koji su se desili upravo u to vreme, nisu omeli veliki broj gostiju i
meštana da ovom značajnom događaju prisustvuju i razgledaju veoma zanimljivu
postavku u više od trideset vitrina i na velikom broju plakata. U pratećem
programu učestvovao je mešoviti dečiji hor uzrasta od najmlađih do onih nešto
starijih, odevenih u živopisnu i bogato ukrašenu slovačku narodnu nošnju, kao i
hor seniora koji je izvodio tradicionalne pesme. Posetioci su mogli da isprobaju
neke od slovačkih kulinarskih specijaliteta i piju originalno slovačko vino i
pivo. Događaju je
prisustvovala delegacija Jevrejske opštine Pančevo – Barbara Panić, Biljana
Weil, Rut Lihtental i Miroslava Kon Panić, potpredsednica opštine. Vise o izložbi - https://www.youtube.com/watch?v=3lu1R7A7oKs
|
TIŠA BEAV – 9. Av (dan posta)
(31. jul – 1. avgust)
Jedan od
najcrnjih dana u istoriji jevrejskog naroda je 9. Av (peti mesec u jevrejskom
kalendaru koji obično pada u julu/avgustu). Tog datuma razorena su oba
jerusalimska hrama. Prvi, Solomonov hram, razorili su Vavilonci 586. godine
p.n.e. Drugi, Herodov hram, ruše Rimljani 70. godine, spaljuju i pljačkaju grad,
vrše masakre nad Jevrejima, hiljade i hljade njih odvode u ropstvo, nakon čega
se oni raseljavaju po celom Rimskom Carstvu.
Do 132., posle dugog perioda u kojem je dolazilo do stalnih manjih ili većih
izliva nezadovoljstva i pobuna jevrejskog naroda, otpočeo je snažan otpor
rimskom ugnjetavanju i gušenju verske i političke autonomije u Judeji. Vođa
ustanka bio je Šimon Bar Kohba, ali padom poslednjeg uporišta jevrejskih
ustanika, tvrđave Betar i smrću Bar Kohbe 135., ustanak je ugušen. Krajnji ishod
ustanka bio je da je stradalo više od pola miliona Jevreja i srušeno
oko 50 gradova i 985 jevrejskih sela.
Na Tiša beav 1290. Jevreji su prognani iz Engleske, a 1492. godine španski kralj
Ferdinand i kraljica Izabela izgnali su iz Španije sve Jevreje koji nisu prešli
u katoličku veru. Posle hiljadugodišnjeg života na Pirinejskom poluostrvu, gde
su ostavili dubok trag u kulturnom i društvenom napretku, Jevreji su se ponovo
masovno raselili po celoj Evropi, zemljama Bliskog istoka i na sever Afrike.
Ostali su samo malobrojni koji su zvanično prihvatili hrišćanstvo, a u svojim
domovima praktikovali i živeli u duhu jevrejske vere.
|
MAKABIJADA U ZRENJANINU, 24. jun 2017.
Jevrejska opština Zrenjanin, već tradicionalno, posledenjeg vikenda u junu
mesecu bila je domaćin sportsko-zabavne manifestacije
„MAKABIJADA“.
Ovogodišnja 16. po redu Makabijada organizovana je
besprekorno, sportska takmičenja su dobro
osmišljena, zabavni program je bio
odličan. Vreme nas je takođe dobro poslužilo, tako da su se mnogi gosti
osveženje našli u jezeru. Zahvaljujemo se i
čestitamo članovima JO Zrenjanin i
predsednici Ljiljani Popov na
uspešnoj "Makabijadi 2017". Kako je izgledala Makabijada
u Izraelu 1985. možete pogledati na sledećem linku
https://www.youtube.com/ Na ovoj
Makabijadi, nakon ponovnog uspostavljanja diplomatskih odnosa Jugoslavije sa
Izraelom, Jugoslaviju su predstavljali dr Andrija Preger, vođa grupe, David
Montijas, učesnik u rvanju, i Ivan Weitzenfeld, takođe učesnik takmičenja. |
PREDSTAVNICI JEVREJSKIH OPŠTINA
U POSETI KOD AMBASADORKE ALONE FIŠER KAM, 12. jun 2017. Nj.E. Alona
Fišer Kam, ambasadorka Izraela u Srbiji, ugostila je u svojoj rezidenciji
Roberta Sabadoša, predsednika Saveza jevrejskih opština Srbije i predsednike
jevrejskih opština Beograda, Novog Sada, Niša, Subotice, Pančeva, Zrenjanina i
Sombora. Jevrejsku opštinu Pančevo predstavljala je Miroslava Kon Panić,
potpredsednica. Uz ručak, u dvočasovnom razgovoru ambasadorka je upoznata sa
radom i planovima Saveza vezanim za opstanak i razvoj naše male zajednice. Nakon
toga, ambasadorka je pričala o svom budućem angažovanju na približavanju Izraela
srpskoj javnosti, pre svega na polju kulture i potencijalima koje ima Izrael za
buduću ekonomsku saradnju sa Srbijom. |
JO PANČEVO
POSETILI POTOMCI FRANJE OFNERA Jevrejska opština Pančevo imala je zadovoljstvo da ugosti
Fišer Joela i dvanaestoro članova njegove porodice,
uključujući i dvomesečnu bebu Jonatana. Gosti su došli iz Izraela, a na
inicijativu dr Čedomile Marinković, dugogodišnjeg prijatelja JO Pančevo,
posetili su, ne samo grad svojih predaka, već i
Opštinu čiji je član bila čuvena trgovačka porodica Ofner. Naime, Klara, Joelova majka, bila
je ćerka čuvenog pančevačkog trgovca Franje Ofnera i unuka Josifa Ofnera. Oni su
imali kolonijalnu radnju u ulici Starčevački put 2, danas Žarka Zrenjanina.
Klara se 1932. udala za Jovana Fišera, direktora
prve parne pekare "Soko" (kasnije Soko Štark),
i prešla u Beograd. Stanovali su u ulici Džordža Vašingtona gde ih je zateklo
bombardovanje. Jovan je mobilisan i kao rezevrni oficir Kraljevine
Jugoslavije preživeo je rat u logoru u Osnabriku.
Klara je sa decom, sinom
Petrom (danas Joel) i ćerkom
Agnes, pobegla je kod
roditelja u Pančevo. Odatle su kasnije deportovani u Beograd.
Odvođenje u logor na Starom sajmištu izbegli su
tako što su se 6. decembra 1941. sa lažnim dokumentima prebacili
u Budimpeštu. U Mađarskoj su
proveli rat. Bili su među retkim preživelima koji su se vratili u Pančevo. Nakon
rata živeli su u Kasapinovićevoj 11, u fabrici mrtvačkih kovčega. U prvoj Aliji,
1948., otišli
su u Izrael. U braku sa Ester, Joel Fišer dobio je ćerku Vivit, koja radi u Ministarstvu spoljnih poslova Izraela, blizance Joava i Amira, i petoro unučadi. Svi oni su došli da posete grad u kojem je rođen njihov otac i deda, da kažu Kadiš pred spomenikom porodice Ofner na Jevrejskom groblju i da obiđu ostala mesta života i stradanja svoje porodice. |
PRVA
POSETA
NOVOIZABRANOG
PREDSEDNIKA SJOS,
2017.
Robert Sabadoš, novoizabrani
predsednik Saveza jevrejskih opština Srbije, posetio je 18. maja Jevrejsku
opštinu Pančevo. U svom obraćanju članovima JOP, Sabadoš je stavio akcenat na
budućnost malobrojne jevrejske zajednice u Srbiji, čiji se opstanak i razvoj ne
može održati bez jačanja jevrejskog identiteta kroz brojne aktivnosti – verske,
kulturne, sportske. Takođe je bilo reči i o aktuelnom Zakonu o otklanjanju
posledica oduzimanja imovine žrtvama Holokausta koje nemaju živih zakonskih
naslednika, i o budućem muzeju Holokausta na spomen-području na Starom sajmištu.
Zainteresovanost za teme koje su bile predmet izlaganja
Roberta Sabadoša, našla je potvrdu u brojnim pitanjima i komentarima prisutnih. |
HABAD
SRBIJA URUČIO VREDAN POKLON JO
PANČEVO Jevrejska organizacija Habad Srbija (https://chabad.rs/habad-srbija ), odnosno rabin Jošua Kaminecki i njegova supruga Miri, početkom maja meseca poklonili su vredan poklon Jevrejskoj opštini Pančevo. Radi se o Svetom ormaru (heb. Aron kodeš) i zavesi (heb. parohet, koja stoji ispred Svetog ormara. U
većini
sinagoga Aron
kodeš se
nalazi na
istočnom
zidu, tako
da su
vernici tokom
molitve okrenuti
licem ka
njemu, u
pravcu Jerusalima,
mesta gde
je nekada
bio jevrejski
Hram. Aron
kodeš služi
za odlaganje
svitaka Tore
– Mojsijevog petoknjižja,
koje je
temelj jevrejskog
pravnog i
etičkog
učenja
– i zbog
toga predstavlja
najsvetije mesto
u sinagogi.
Zavesa koja
prekriva Sveti
ormar simbolizuje
zavesu iz
Tabernakla (Šatora sastanka): "I
unese kovčeg
u šator,
i obesi
zavesu, te
zakloni kovčeg
sa svedočanstvom,
kao što
beše
zapovedio Gospod
Mojsiju". Funkcija zavese u Šatoru
sastanka bila je da razdvoji svetilište od
Svetinje nad Svetinjama,
mesta gde je bio smešten Zavetni kovčeg sa Deset Božijih zapovesti.
Iako u Pančevu danas ne postoji sinagoga, a prostorije Jevrejske opštine se nalaze u iznajmljenoj privatnoj kući, Aron kodeš će naći svoje dostojno mesto i, nadamo se, imati svrhu koja mu pripada .Pismo zahvalnosti JO
Pančevo
Poštovani rabi Kaminecki,
Sa velikom zahvalnošću smo primili na
poklon od “Habad Srbija“ i Tebe lično Aron kodeš. Time pomažeš da se u maloj
jevrejskoj opštini obnovi verski život, jer su do sada asimilacija i besparica
uzeli svoj danak. Verski život je počeo da se gasi sa novim generacijama, ne
samo zato što nismo imali uslove, već i zbog socijalističkog uticaja po kojem se
u jevrejskim zajednicama više forsirala etnička pripadnost. Naši planovi su da
na ostacima pančevačke sinagoge izgradimo malu sinagogu sa mikvama. Tvoja
podrška nam puno znači i željno te očekujemo da nam dođeš u posetu, upoznaš naše
članstvo i daš svoje mišljenje o našim planovima. U ime Jevrejske opštine Pančevo
David Montijas,
predsednik |
PROMOCIJA ZBIRKE PESAMA LASLA
KRAUSA, 2016. U organizaciji Jevrejske opštine Pančevo u Subotici je 10. oktobra 2016. predstavljena knjiga pesama jevrejskog pesnika iz Debeljače Lasla Krausa. Pesme, pisane na mađarskom jeziku, godinama je sakupljala i objavila kao zbirku Eržebet Tatar, sugrađanka davno zaboravljenog pesnika. Zahvaljujući njenom entuzijazmu i vrednom radu, oživeli su stihovi ovog talentovanog pesnika, čiji se život prerano završio. Domaćin prezentacije bila je Ženska sekcija Jevrejske opštine Subotici. Laslo, kako su ga
oslovljavali prijatelji, rođen je 1906. godine u Debeljači, u dobrostojećoj
jevrejskoj trgovačkoj porodici. Nakon završene osnovne škole u rodnom mestu,
dalje školovanje je nastavio u Bečkereku (današnji Zrenjanin) i Beču. Aktivno se
zalagao za produbljivanje kulturne saradnje između mađarskih i jugoslovenskih
umetnika. Pisao je članke za mađarske časopise koji su izlazili u Jugoslaviji,
prevodio je Nušićeva dela na mađarski jezik. Predstava “Ožalošćena porodica”
izvođena je sa velikim uspehom u Bečkereku, Senti i Subotici.
Po izbijanju Drugog svetskog rata
mobilisan je kao artiljerijski kapetan. Kada je neprijateljska vojska 1941. kod
Štipa zarobila njegov puk, a potom izdala naredbu o predaji oružja, Laslo je
raspustio svoje vojnike i izvršio samoubistvo. Među Debeljačanima ostao je
upamćen kao vrstan pesnik. Za života su mu objavljenje dve zbirke pesama.
Zahvaljujući velikom naporu sugrađanke Eržebet Tatar Piuković, pronađena zbirka
pesama “Félvernék minden harangot” (Zvonio bih na sva zvona) iz 1934. ponovo je
štampana. (Odlomak iz
teksta B.Panić, objavljenog u Jevrejskom pregledu, januar 2015.) |
PREDAVANJE ČLANICE JOP U OKVIRU MANIFESTACIJE "DANI EVROPSKE BAŠTINE" U okviru programa Jevrejskog istorijskog muzeja (Beograd), povodom obeležavanja manifestacije "Dani evropske baštine 2016", Barbara Panić, članica Jevrejske opštine Pančevo i kustos Muzeja održala je 29. septembra 2016. predavanje sa video prezentacijom pod naslovom "Spomeničko-memorijalni kompleks Sefardskog groblja u Beogradu". |
OBELEŽEN EVROPSKI DAN
JEVREJSKE KULTURE, 2016. U prostorijama JO Pančevo 11. septembra povodom Evropskog dana jevrejske kulture upriličen je zanimljiv program za brojne goste koji su posetili našu manifestaciju. Prisutni su mogli da vide izložbu na temu Jezici Jevreja, audio-vizuelnu prezentaciju na istu temu, a takodje i da uživaju u jevrejskoj muzici i tradicionalnoj hrani. Više info na https://www.youtube.com/ and Facebook |
MEĐUNARODNI
DAN MATERNJEG JEZIKA,
2016. Jevrejska opština Pančevo, kao i prethodne godine, učestvovala je na manifestaciji "Međunarodni dan maternjeg jezika" koja je održana 22. februara u Ivanovu. Valentina Detki i Tamara Cvitak, članice JOP-a, posetiocima su predstavile jezike kojima se služe Jevreji širom sveta - hebrejski, jidiš i đudeo-espanjol. Više info na http://rtvpancevo.rs/Vesti/Kultura/jedna-proslava-na-jedanaest-jezika.html |
DAVID
MOTIJAS DOBITNIK POVELJE KOJU
DODELJUJE DRŽAVA IZRAEL, 2016.
Predsednik Jevrejske opštine Pančevo,
David Montijas, dobitnik je Povelje koju pojedincima dodeljuje
Država Izrael za izuzetno jačanje veza između Srbije i Izraela.
Na svečanosti održanoj 26. januara 2016. u beogradskoj sinagogi
Sukat Šalom, u prisustvu ambasadora Izraela Nj.E. Josefa Levija,
povelju mu je uručio veliki dobrotvor i donator izIzraela ing.
Josef Žamboki.
|
JO PANČEVO SA IZLOŽBOM I PREDAVANJEM
GOST U BELOJ CRKVI |
DRAGAN
DOLIĆ DOBITNIK TREĆE NAGRADE NA
59. NAGRADNOM KONKURSU SJOS U prostorijama Saveza
jevrejskih opština Srbije, u ponedeljak 21. decembra 2015., održana je svečanost
urečenja nagrada dobitnicima 59. nagradnog konkursa Saveza jevrejskih opština
Srbije.
Žiri,
u čijem sastavu su Filip David, književnik, dr Milan Ristović, profesor istorije,
i Bogdan A. Popović, književni kritičar,
jednoglasno
su
doneli odluku
da
nagrade
sledeće
radove:
prvu
nagradu "Ženi
Lebl"
dobio
je
rad
pod
naslovom
"Preživeli
Holokausta: Displaced persons - repartijacija u bivšoj Jugoslaviji od 1945",
autorke Ane Marije Grunfelder; drugu nagradu dele dva rada, "Jevrejska čitaonica",
autora Radivoja Davidovića, i "Pregled jevrejske periodike u Srbiji
(1888-2015)", autorke Biljane Albahari; dok su trećom nagradom nagrađeni Denis i
Anita Peričić za rad pod naslovom "Germanica – Balada iz provincije", Aron
Albahari za rad "Antički Izrael u dokumentima susednih naroda i zemalja" i
Dragan Dolić, član Jevrejske opštine u Pančevu, za rad "Tišina vremena". Žiri je
takođe predložio za otkup rad pod naslovom "Položaj Jevreja u Osmanskom carstvu
od XVI do XVIII veka" autora Srđana Veselinovića.
Jevrejska opština Pančevo čestita svim nagrađenim autorima! |
JEVREJSKA
OPŠTINA PANČEVO U BELOJ CRKVI,
2015. U Muzeju u Beloj Crkvi Jevrejska opština Pančevo priredila je 14. decembra 2015. multimedijalno veče. Otvorena je izložba Istaknute žene jevrejskog porekla, koja je imala za cilj da prikaže uspešne žene jevrejskog porekla koje su poznate od biblijskih vremena i priznate u različitim oblastima – u nauci, književnosti, slikarstvu, baletu, šahu, astronautici, modi i kozmetici, politici, na filmu. U prepunoj sali Muzeja rabin Isak Asiel održao je veoma zanimljivo predavanje Žena i judaizam. U skoro jednočasovnom izlaganju, na mnogobrojnim primerima on je istakao ravnopravan odnos žene i muškarca.
Veče je upotpunio tradicionalnom jevrejskom muzikom Nikola
Salaćanin.
|
EVROPSKI DAN JEVREJSKE KULTURE, 2015.
Evropski dan
jevrejske kulture Jevrejska opština Pančevo tradicionalno obeležava već 13. put.
Ovogodišnja tema manifestacije bila je pod nazivom"Mostovi". Program, koji se
sastojao od izložbe, jevrejske tradicionalne muzike, prezentacije jevrejske
umetnosti i druženja uz jevrejske kulinarske specijalitete, delom je održan u
prostorijama opštine, a delom na otvorenom prostoru ispred opštinskih prostorija.
Mnogobrojni posetioci, predstavnici grada Pančeva, gosti iz drugih jevrejskih
opština i članovi naše opštine uživali su u celokupnom događaju do kasnih
večernjih sati.
Izvod iz pratećeg materijala manifestacije:
Evropski dan jevrejske kulture
je manifestacija čiji je cilj očuvanje i promocija jevrejske kulture i
jevrejskog istorijskog nasleđa i širenje poverenja i razumevanja među narodima.
Kroz različite tematske programe prikazuju se specifičnosti i vrednosti koje su
Jevreji ostavili živeći na evropskom tlu preko 2000 godina. Tokom tog dugog
perioda, njihov suživot sa drugima često nije bio lak.
Zbog predrasuda neretko su proganjani, izolovani i prezirani. I pored toga,
postali su neraskidivi deo evropske baštine. Otkrivajući i javno prikazujući to
blago, gradi se poverenje i razumevanje među ljudima sa kojima se svakodnevno
susrećemo, sa kojima živimo i delimo dobro i zlo. Ovo je pogotovo važno posle
Holokausta u kojem je stradalo više od šest miliona Jevreja. Evropsko jevrejstvo
je nestalo, a ostale su samo male zajednice koje čine velike napore da se
doprinos i baština koju su Jevreji ostavili ne zaboravi i ne uništi.
Za vreme katastrofalnih poplava 2014. Država Izrael donirala je Srbiji ono što
joj je u datom trenutku najveće krize bilo najneophodnije da bi se što pre
otklonile razorne posledice višednevnog nevremena i jakih kiša.
Volonterske organizacije iz Izraela dopremile su vodu i druge potrepštine,
radile na obuci mnogobrojnih volontera na terenu i učestvovale u rašćišćavanju
posledica katastrofe. Poseban doprinos uspostavljanju normalnih životnih uslova
dala je Ambasada Izraela u Srbiji i ambasador Josef Levi. Sredstva namenjena
obeležavanju nacionalnog praznika Izraela poklonili su za obnovu centralne
kuhinje dečije predškolske ustanove "Veseljko" u Obrenovcu.
Pančevo je jedan od gradova u koji su izraelske kompanije uložile znatna
materijalna sredstva i doprinele boljem životu građana. Kompanija "Aviv Arlon"
izgradila je moderan poslovni centar sa pratećim sadržajima za zabavu i
rekreaciju, koji je postao omiljeno odredište za kupovinu i relaksaciju velikog
broja ljudi, posebno mladih.
Jevrejska opština Pančevo širi duh prijateljstva, ne samo sa većinskim narodom,
već i sa drugim narodima i etničkim zajednicama sa kojima deli životni prostor.
To se najbolje ogleda u svakodnevnom životu. Često se zajedno praznuje,
organizuju kulturni događaji, neguju međuljudske veze, sarađuje na različitim
projektima.
Izložba "Mostovi" obuhvata nekoliko segmenata i u kratkom pregledu prikazuje:
Humanitarnu pomoć Izraela i izraelskog naroda Srbiji 2014. kroz državnu pomoć poplavljenim područjima, pomoć volonterskih organizacija Lev Ehad i Isra Aid iz Izraela na ublažavanju posledica poplava, pomoć Ambasade Izraela u Srbiji i ambasadora Josefa Levija
Izraelske investicije u Pančevu - "Aviv Park"
Razvijanje i negovanje prijateljstva sa drugim narodima i etničkim zajednicama
|
LETNJI KURS HEBREJSKOG JEZIKA, 2015. Od 30. juna do 9. jula 2015. u Jevrejskoj opštini Pančevo desetak polaznika pohađalo je brzi kurs hebrejskog jezika. Grupa se sastojala od članova JOP i njihovih prijatelja, koji su se potpuno uklopili u dobru atmosferu učenja i druženja. Cilj kursa je bio da se kroz osam tematskih časova nauči osnovno snalaženje u različitim situacijama prilikom prvog odlaska u Izrael. Časove je držala profesor Dušica Stojanović. Ona je uspela da grupu, u kojoj je bilo i onih koji već pomalo znaju hebrejski, kao i onih koji se prvi put sa njim susreću, homogenizuje i celo vreme održi njihovu pažnju i zainteresovanost. |
JEVREJSKA
OPŠTINA PANČEVO U VRŠCU, 2014.
Jevrejska opština Pančevo gostovala je 1. decembra 2014.
sa svojim programom
Evropskog
dana jevrejske kulture 2014. u Centru za
kulturu u Vršcu. Rabin Isak Asiel održao je predavanje o ženama u judaizmu,
nakon čega je otvorena izložba "Istaknute žene jevrejskog porekla". U pratećem
programu predstavljena je jevrejska tradicionalna muzika u izvođenju Nikole
Salačanina i deo tradicionalne jevrejske kuhinje koji je pripremila Ženska
sekcija. Posetiocima je podeljen jedan broj priručnika "Mirisi jevrjske kuhinje",
koji je takođe izradila Ženska sekcija JOP.
Događaj je izazvao
veliko interesovanje Vrščana.
|