HOLOKAUST I POSLERATNI PERIOD

Tokom II svetskog rata najveće stradanje pančevačkih i Jevreja Južnog Banata desilo se u noći između 14. i 15. avgusta 1941., kada su pohapšeni svi banatski Jevreji. Jevreji iz Pančeva i okoline iz sabirnog logora u Pančevu odvedeni su u Beograd i zajedno sa drugim banatskim Jevrejima koji su bili u Beogradu, prebačeni su u logor Topovske šupe na Autokomandi i Jevrejski logor Zemun na Sajmištu. Neki su već u logoru stradali tako što su umrli od gladi i hladnoće. Jedan deo je ugušen izduvnim gasovima u kamionima "dušegupkama" na putu za Jajince, ali i u samim Jajincima gde su ubijani streljanjem. Najveći broj ubijen je pored puta kod mesta Jabuka, u blizini Pančeva. Na tom stratištu streljano je više od deset hiljada ljudi, Jevreja, Srba i Roma. Posle 15. avgusta 1941. u Banatu više nije bilo Jevreja, osim malobrojnih koji su uspeli da se sakriju i 43 žene iz mešovitih brakova.

U periodu II svetskog rata Jevrejska opština Pančevo nije funkcionisala. Odmah nakon kapitulacije Nemačke, povratnici iz ratnog zarobljeništva, demobilisani borci NOR-a, preživeli logoraši i jevrejske izbeglice obnovili su rad opštine tako što su zbrinjavali povratnike iz logora i zarobljeništva. Ubrzo su usledile dve alije, kada se veći deo članstva iselio u Izrael. U Pančevu je ostao samo mali broj Jevreja. U tim uslovima nije bilo aktivnijeg rada, a članovi su bili upućeni na Jevrejsku opštinu Beograd i Savez jevrejskih opština Jugoslavije. Prvi posleratni predsednici Jevrejske opštine Pančevo bili su dr Ladislav Erš i dr Eva Đorđević. Tek kada se Pančevo počelo razvijati kao jak industrijski centar 60-tih i 70-tih godina prošlog veka, u Pančevo dolaze jevrejske porodice iz Beograda, Vršca i drugih mesta i rad opštine se intenzivira. Broj članova raste, a Savez uz pomoć JOINT-a pomaže revitalizaciju Jevrejske opštine Pančevo. U okupljanju članstva najviše se angažuju budući predsednik David Montijas i Vedrana Montijas. Opština se otvara prema građanima Pančeva. Puno se radi na kulturnim i obrazovnim programima, slave se praznici i obnavlja jevrejska tradicija. U vreme raspada Jugoslavije i sankcija 90-tih godina prošlog veka ponovo dolazi do osipanja članstva iseljavanjem u Izrael.