ISTORIJSKO – VERSKE RAZLICITOSTI ZNACAJA I VEZANOSTI JERUSALEMA  ZA JEVREJE I ARAPE

1. JEVREJI SU OSNOVALI  (PODIGLI) JERUSALEM. TO JE UCINIO    JEVREJSKI KRALJ DAVID 1004. godine p.n.e.

   -Arapi su osvojili Jerusalem 636.god.,  dakle 16 vekova kasnije nakon sto je on vec postojao kao grad  i bio glavni grad dveju jevrejskih drzava – kraljevine Izrael i kraljevine Judeje.

2. IME GRADA „JERUSALEM“ SU MU DALI JEVREJI, ONO JE JEVREJSKO I ZNACI „GRAD MIRA“ I KAO TAKVO JE USLO U OPSTE SVETSKU ISTORIJU.

   - Arapi ga zovu Al-Kuds, imenom koje je malo poznato van arapskog sveta.

3. JEVREJI ZIVE U JERUSALEMU VEC 3000 god. (30 VEKOVA) I TO OD NJEGOVOG NASTANKA.

   - Arapi zive u Jerusalemu nesto vise od 13 vekova, od kada su ga osvajanjem zauzeli.

4. JERUSALEM JE BIO SKORO 6 VEKOVA GLAVNI GRAD I POLITICKI CENTAR DVEJU JEVREJSKIH DRZAVA; KRALJEVINE IZRAEL – 74 god. (OD 1004. god. – 930. god. p.n.e. – KRALJEVI DAVID I SOLOMON) I KRALJEVINE JUDEJE – 492 godine (PERIOD VLADAVINE 19 JEVREJSKIH KRALJEVA OD 930 – 586. god. p.n.e., TE ZA VREME VLADAVINE HASHMONEJACA, KRALJA HERODA VELIKOG I KRALJA AGRIPA I OD 142. god. p.n.e. DO 4. god. n.e.).

   - Jerusalem nikada nije bio glavni grad niti politicki centar bilo koje arapske ili islamske  drzave.

5. BRDO HRAMA U JERUSALEMU JE MESTO GDE JE NASTALA – UTEMELJENA JEVREJSKA RELIGIJA (VERA) 1900 god. p.n.e. TO JE MESTO GDE JE JEVREJSKI OTAC ABRAHAM, KOJI JE TU ZIVEO, TREBAO ZRTVOVATI SVOGA SINA ISAKA DA BI BOGU ISKAZAO VERNOST I TAJ SE CIN UZIMA KAO POCETAK JEVREJSKOG PRIMANJA JUDAIZMA KAO PRVE JEDNOBOZACKE RELIGIJE U SVETU.

    - Islamska religija je nastala (razvila se) 624. god. u Arabiji, na prostoru gradova Meke i Medine, dve i po hiljade godina (25 vekova) kasnije. Muhamed, kao utemeljitelj islama, nikada nije bio u Jerusalemu. On je samo usnuo „da je jedne noci  620. god na konju Burak doleteo u Jerusalem da se pomoli, i da je potom uzleteo u raj“.

6. ZBOG SVOG ZNACAJA KAO MESTA NASTANKA JEVREJSKE RELIGIJE, JERUSALEM JE JEVREJIMA NAJSVETIJI GRAD I ZBOG TOGA JE NA MESTU BRDA HRAMA JEVREJSKI KRALJ SOLOMON PODIGAO SVETISTE – HRAM U KOJI JE POLOZIO ZAVETNI KOVCEG SA 10 BOZIJIH ZAPOVEDI. JEVREJI NA HODOCASCE IDU U JERUSALEM (PO VERSKIM PROPISIMA TRI PUTA GODISNJE NA PRAZNIKE SUKOT, PESAH I SAVUOT), OLTARI JEVREJSKIH SINAGOGA U CELOM SVETU SU OKRENUTI PREMA JERUSALEMU, JEVREJI KADA SE MOLE  OKRECU SE LICEM PREMA JERUSALEMU, POBOZNI JEVREJI TEZE DA, KADA UMRU BUDU SAHRANJENI U JERUSALEMU NA SVETOM GROBLJU NA MASLINOVOJ GORI „ KUDA CE MESIJA, KADA BUDE DOSAO NA ZEMLJU, UCI U SVETI GRAD JERUSALEM NA BRDO HRAMA“.

      - Za  Arape (i muslimane celog sveta) najsvetiji grad je Meka, zatim grad Medina i na hodocasce – hadziluk Arapi (muslimani) idu u Meku (prema verskim propisima jednom godisnje), prilikom molitve okrecu se licem prema Meki i minareti njihovih dzamija su okrenuti prema Meki.

7. JERUSALEM SE U BIBLIJI, SVETOJ KNJIZI JEVREJA, POIMENICNO POMINJE 667 PUTA.

     - U Kuranu, svetoj knjizi muslimana, niti jednom

8. U JERUSALEMU SE NALAZE SLEDECI SPOMENICI JEVREJSKE ISTORIJE I RELIGIJE; ZID PLACA (ZAPADNI ZID), BRDO CION SA GROBNICOM KRALJA DAVIDA, AKROPOLA DAVIDOVOG GRADA IZ VREMENA I HRAMA SA IZVOROM GIHON,  HEZEKIJEVIM TUNELOM I BAZENOM SHILOAH, CITADELA KRALJA DAVIDA, GROBNICA SUDACA – SANHEDRIN, GROBNICA KRALJEVA, GROBNICA SUDIJE SHIMONA HA CADIKA, PORODICNA GROBNICA KRALJA HERODA, GROBNICE PROROKA I SVESTENIKA SAMUELA, ABSHALOMA, ZAHARIA, BEN HEZIRA, JEHOSHAFATA, GROBNICA PRAMAJKE RAHELE, SOLOMONOVI STUBOVI, SVETO GROBLJE NA MASLINOVOJ GORI.

      - Spomenici arapske istorije i religije su: Omarova dzamija (sagradjena na mestu srusenog Jevrejskog Hrama) i dzamija Al Aksa (sagradjena na platou jevrejskog Hrama i Solomonovih odaja).

tekst priredio

Aron Albahari