In memoriam

DAVIDU PERERI - DULETU
1915 - 1973

Predsednik JO Beograd 1971-1972

U naponu njegova rada i stvaralaštva u jevrejskoj i opšte-društvenoj zajednici Jugoslavije smrt je nemilosrdno pokosila
neumornog i predanog neimara tih poslova Davida Pereru, predsednika Jevrejske opštine u Beogradu i potpredsednika Saveza
jevrejskih opština Jugoslavije. Smrt je odnela cenjenog i voljenog saradnika 25. marta, upravo u momentu kada se završavalan trinaesta Konferencija jevrejskih opština Jugoslavije kojoj on zbog svoje iznenadne ali teške bolesti više nije mogao da prisustvuje. Pored toga je neposredno na nekoliko dana pre
svoje prerane smrti još bio vrlo aktivan kako na važnim poslovima Jevrejske opštine i Saveza, tako i na istraživačkom radu
koji se pretežnim delom odnosio na jevrejska demografska kretanja na jugoslovenskom području i na istorijat naseljavanja i
razvoj jevrejske zajednice u Beogradu, pa i na stradanje Jevreja u toku nacističkog perioda u Jugoslaviji u celini i naročito u onim
delovima istočne Bosne iz koje je David Perera bio poreklom.

Iz Bijeljine, gde se rodio 1915. godine u uglednoj jevrejskoj porodici, David je kao dečak došao u Vinkovce da bi kao što
je to ranije učinio i njegov stariji brat Iso - učio trgovinu u velikom gvožđarskom preduzeću Gros, gde su se dobijali i potrebna
jevrejska orijentacija i vaspitanje. U tim godinama učenja i razvoja David je bio aktivan u jevrejskom omladinskom pokretu, tridesetih godina, u njegovom najnaprednijem delu - u Hašomer hacairu koji je u Vinkovcima bio jako razvijen, pa je uoči drugog svetskog rata taj pokret tesno povezan i sa SKOJ-em. To je i bio osnov za aktivnost Davidovu i medju radničkom omladinom.

Izbijanje drugog svetskog rata zatiče ga kao već formiranu ličnost koja je vrlo dobro ocenila šta ga očekuje kao Jevrejina i
naprednog čoveka. U to vreme bio je u Bijeljini gde je bio zatvaran i maltretiran kao Jevrejin, zatim se jedno vreme uspešno
skrivao, da bi u avgustu 1942. godine pristupio partizanskim odredima formiranim na Majevici po kojoj su i ime dobili. Tu je
sa borcima za slobodu proveo ceo narodnooslobodilački rat u svojstvu borca i rukovodioca, prešavši sa borbenim jedinicama
dvadeset i pet hiljada kilometara i završavajući rat u gonjenju neprijatelja na austrijskoj granici.

Posle oslobođenja zemlje ostao je u Jugoslovenskoj narodnoj armiji, završio Višu vazduhoplovnu vojnu akademiju i u vazduhoplovstvu se istakao kao politički rukovodilac i pedagog mnogih mladih generacija. Za svoje hrabro držanje i zasluge odlikovan je Ordenom za hrabrost i većim brojem drugih odlikovanja,
a među svojim drugovima bio je uvek cenjen i voljen kao odličan drug i vredan radnik, skroman i tih, ali odlučan i preduzimljiv.

Pre nekoliko godina, pošto je pošao u penziju kao pukovnik avijacije, ponovno je počeo da se vrlo intenzivno i uspešno
bavi problematikom jevrejske zajednice i uključio se u rad Jevrejske opštine i Saveza. Ubrzo je postao sekretar, pa zatim potpredsednik, a pre godinu i po dana predsednik Jevrejske opštine u Beogradu i potpredsednik Saveza. Na tim položajima pokazao je široko razumevanje za sve oblasti delatnosti, bilo da su to
problemi omladine, žena, socijalno ugroženih, verske sekcije uređenje i održavanje groblja, prikupljanje istorijske grade, kao i sve drugo što se pokazalo aktuelnim i korisnim. A sve to sa odlučnim zahtevom da se delatnost jevrejske zajednice skladno uključi u opšte-društvena kretanja i razvoj jugoslovenske zajed nice u celini.

David Perera bio je, i pored velike angažovanosti na društvenim poslovima, uzoran suprug i otac, posvećujući uvek svu
brigu i nežnost svojoj porodici. Odlazak zauvek iz naše sredine trudbenika, čoveka i druga kao što je bio David Perera-Dule ostaviće prazninu koja će teško
moći da se popuni. Ogroman broj prijatelja, poštovalaca, drugova i saboraca koji su ga 27. marta ispratili na večni počinak na Jevrejskom groblju u Beogradu, ostaje da večno za njim žali.

Neka je slava i hvala Davidu Pereri!

Dr Lavoslav Kadelburg