Levi, Aleksandar

(Jagodina, 15. VIII 1915 - Beograd, 24. IX 1999)


pravnik, zamenik republičkog javnog tužioca, predsednik JO Beograd, predsednik Hora „Braća Baruh“


Otac Isak, advokat, majka Paula, rođ Adler. Poreklom je iz stare beogradske sefardske porodice, a zbog ratnih
okolnosti rođen je u jagodinskoj bolnici.

Završio je Prvu mušku gimnaziju u Beogradu, a potom i Pravni fakultet (1939). Bio je jedan od osnivača Jevrejskog amaterskog muškog hora (1934) koji se kasnije spojio sa Srpsko-jevrejskim pevačkim društvom.

Pre izbijanja rata držao je predavanja o levičarskom pokretu Hašomer hacair u čitaonici Jevrejske opštine.

Kao rezervni oficir bio je mobilisan neposredno pred napad nacista na Jugoslaviju. Rat je proveo u zarobljeničkim logorima Nirnberg, Osnabrik, Strazburg, Barkenbrige. U zarobljeničkom logoru u Osnabriku uključio se u antifašistički front, 1942. Po povratku iz zarobljeništva, marta 1945, pristupio je NOV i bio
borac 23. srpske divizije u sastavu Druge armije. Učestvovao je u završnim borbama za oslobođenje Jugoslavije i u operacijama u blizini Trsta. U ratu je izgubio prvu suprugu.

Kao pravnik, od 1946. radio je u organizacijama javnog tužilaštva u Beogradu, a od 1953. do penzionisanja 1977. bio je na dužnosti zamenika javnog tužioca Srbije.  Uglavnom je radio na predmetima iz oblasti privrednog kriminala.

Aktivno se uključio u rad jevrejske zajednice 1947. kao odbornik JO Beograd, član Izvršnog odbora Saveza i član Autonomnog odbora za pomoć Predsednik JO Beograd bio je u dva navrata, a od 1965. bio je zamenik predsednika Saveza. Bio je član Komisije za međunarodne i međunacionalne odnose. U redakciji Jevrejskog pregleda bio je od samog početka do 1988. Uređivao je Jevrejski almanah (1954-1970). Objavljivao je u Ježu, Politici i drugim listovima. Pisao je i stručne tekstove.

Obnovio je mešoviti hor pri Jevrejskoj opštini 1952. koji će promeniti ime u Hor Braća Baruh. Nekoliko decenija bio je predsednik hora. Autor je spomenice povodom stogodišnjice hora. Zbog toga je izabran za doživotnog, počasnog predsednika hora.

Odlikovan je Ordenom za vojne zasluge III reda (1960), Ordenom rada sa zlatnim vencem (1965), Ordenom rada III reda, Ordenom Republike sa srebrnim vencem (1975), Ordenom zasluga za narod sa srebrnom zvezdom. Nagrađen je Spomen-plaketom grada Beograda (1969), Zlatnom značkom Kulturno-prosvetne zajednice Srbije (1982) i Zlatnom plaketom Saveza amatera Srbije. Dobitnik je Megile zahvalnice Saveza JOJ i Megile zahvalnice JO Beograd.

Upisan je u Zlatnu knjigu Keren Kajemet Lejisrael.

Sahranjen je na Jevrejskom groblju u Beogradu.

 

VAŽNIJA DELA:

Sreten Živković Aleksandar Levi, Zbirka propisa o privrednim prestupima s komentarom i osvrtom na krivična dela i prekršaje u privredi, Zagreb 1964;
Aleksandar Levi, Živorad Vlajković Ljubomir Novaković Privredni prestupi, Beograd 1970;
Mirko Perović Aleksandar Levi Vladimir Cakić Milan Brkić Vodič kroz postupke. Knj 2, Beograd 1975;
Spomenica 1879-1979, Beograd 1979;
Proslava sto pedeset godina Prve beogradske gimnazije: 1989, Beograd 1991;
Andrija Gams, Aleksandar Levi, The truth about „Serbian Anti-Semitism“, Beograd 1994.

  

IZVORI: porodična ostavština

LITERATURA: A. P. In memoriam Aleksandar Levi (1915-1999), BiSJOJ br. 11, 1998, 2-3;
Jaša Romano, Jevreji Jugoslavije 1941-1945. Žrtve genocida i učesnici Narodnooslobodilačkog rata, Beograd 1980, 426.

FOTOGRAFIJA: porodični album

A. Rafailović